Psychologia strony internetowej – jak stworzyć użyteczną witrynę?

Psychologia strony internetowej to część nauki zwanej cyberpsychologią, mówi o użyteczności i intuicyjności strony, a nie samym projekcie wizualnym. Projektowanie zorientowane na użytkownika stało się standardowym podejściem w szczególności stron ukierunkowanych na zarabianie.

Użyteczność, a nie projekt wizualny decydują o sukcesie lub porażce witryny. W końcu jeśli użytkownicy nie mogą sprawnie poruszać się po witrynie i intuicyjnie korzystać z jej funkcji nie będą chcieli nic tam kupić. Nie będę pisać o szczegółach implementacji projektu (np. gdzie powinno zostać umieszczone pole wyszukiwania itp ), zamiast tego skupimy się na głównych zasadach i podejściach do efektywnego projektowania stron internetowych. Mogą one prowadzić do bardziej wyrafinowanych decyzji projektowych i uprościć cały proces postrzegania prezentowanych informacji. Najpierw należy zrozumieć w jaki sposób użytkownicy wchodzą w interakcję ze stronami, jak myślą i jakie są podstawowe wzorce ich zachowań w internecie.

Jak myśli użytkownik?

Zasadniczo zwyczaje użytkowników w sieci nie różnią się od nawyków klientów w stacjonarnym sklepie. Odwiedzający przegląda każdą nową stronę, skanując części tekstu i klikając na pierwszy link, który przyciągnie jego uwagę lub w to co przypomina to czego szuka. W rzeczywistości jest wiele części strony, na które nawet nie spojrzy. Więcej na ten temat mówi psychologia designu strony internetowej.

Większość użytkowników szuka czegoś interesującego (użytecznego) i klikalnego. Użytkownicy uwielbiają klikać, nawet bardziej niż scrollować jeśli chodzi o strony internetowe (nie social media).

Użytkownicy doceniają jakość i wiarygodność. Dobrze zaprojektowane strony internetowe o wysokiej jakości treści będą lepiej konwertować. Treść jest ważniejsza niż projekt, który ją obsługuje. Warto jednak pamiętać, że użytkownik nie czyta, on skanuje. Analizując stronę internetową szukają pewnych stałych punktów lub kotwic, które poprowadzą ich przez zawartość strony.

Wytyczne dotyczące projektowania stron internetowych

Użytkownicy chcą mieć wszystko szybko i sprawnie. Jeśli strona otwiera się za długo nie mamy szansy nawet zaprezentować im swoich treści. Istnieje wiele ważnych elementów wpływających na ruch, konwersję i sprzedaż, dlatego warto je poznać przed przystąpieniem do tworzenia witryny. 

Prosta zasada: jeśli strona nie jest w stanie spełnić oczekiwań użytkowników to firma traci potencjalnych klientów, wiarygodność i czas.

1. Nie zmuszaj użytkownika do myślenia

Strona internetowa powinna być oczywista i zrozumiała. Jeśli nawigacja i struktura witryny nie są intuicyjne, użytkownik nie zrozumienie działania systemu oraz sposobu przejścia z punktu A do punktu B. Wyraźna struktura, umiarkowane wskazówki wizualne i łatwo rozpoznawalne linki mogą pomóc użytkownikom znaleźć drogę do celu. Zmniejszając obciążenie poznawcze, ułatwiasz odwiedzającym zrozumienie idei strony.

2. Minimalizuj wymagania

W każdym projekcie gdy zamierzasz zaoferować swoim gościom jakąś usługę lub narzędzie, staraj się minimalizować wymagania wobec użytkowników. Im mniej działań się od nich wymaga tym bardziej prawdopodobne jest, że skorzystają z oferty. Nikt z nas nie lubi wypełniać długich formularzy internetowych zastanawiając się “Po co im to..?”. Pozwól użytkownikom eksplorować witrynę i odkryć swoje usługi bez zmuszania ich do udostępniania prywatnych danych.

Najlepiej usunąć wszystkie bariery. Nie wymagać w pierwszej kolejności subskrypcji lub rejestracji. Jeżeli chcesz prowadzić skuteczny marketing zbierając maile dawaj coś wartościowego w zamian. Jakiś filmik, webinar, zniżkę, ebooka czy cokolwiek. Nie rób tego za to, że ktoś może chciałby coś u Ciebie kupić.  Mija się to z celem i zraża użytkownika do dalszej interakcji. 

3. Skup uwagę użytkownika

Strony internetowe zapewniają zarówno statyczną jak i dynamiczną zawartość, dlatego niektóre aspekty interfejsu przyciągają uwagę bardziej niż pozostałe. Oczywiście obrazy są bardziej przyciągające wzrok niż tekst, tak jak zdania oznaczone pogrubieniem.

Ludzkie oko jest narządem wysoce nieliniowym, a użytkownicy mogą rozpoznawać wzory i ruchy. Dlatego reklamy wideo są bardzo denerwujące i rozpraszające, ale z perspektywy marketingowej doskonale wykonują zadanie przyciągnięcia uwagi użytkowników.

Na stronie internetowej dobrą opcją jest wezwanie do działania z czymś darmowym do pobrania. Jedynym elementem, który będzie bezpośrednio widoczny to słowo „darmowy”, które działa atrakcyjnie, ale i czysto informacyjne. Subtelne wskazówki dostarczają użytkownikom wystarczających informacji do podjęcia decyzji.  Zrezygnuj z wielkich pop upów i innych przeszkód, które mogą zakłócać wizytę na stronie.

Skupienie uwagi użytkowników na określonych obszarach witryny, przy umiarkowanym wykorzystaniu elementów wizualnych, może pomóc odwiedzającym przejść z punktu A do punktu B bez zastanawiania się jak to faktycznie ma być zrobione. Im lepsze jest poczucie orientacji i zaufania tym bardziej użytkownicy są skłonni do zakupów.

4. Zaprezentuj jasno funkcje witryny

Nowoczesne projekty stron internetowych są zazwyczaj krytykowane ze względu na ich przesadne wizualne efekty – duże kolorowe przyciski, gify, animacje itp. Z perspektywy projektowania te elementy nie są wcale złe. Wręcz przeciwnie, są niezwykle skuteczne. Prowadzą użytkowników przez zawartość strony w bardzo prosty i przyjazny dla sposób.

Pokazanie użytkownikowi wyraźnie dostępnych funkcji jest podstawową zasadą projektowania interfejsu dla użytkownika. Nie ma znaczenia jak to się osiągnie. Liczy się to, że treść jest dobrze zrozumiana, a odwiedzający wie gdzie dany element go przeniesie. Dla przykładu w moich sklepach zakładka “Sklep” w menu stanowi najczęściej wyróżniający się przycisk przyciągający od razu po wejściu wzrok. 

5. Dostosuj język do odbiorcy

W procesie tworzenia strony niezwykle ważne jest dostosowanie stylu pisania do grupy docelowej. Długie bloki tekstu bez obrazów i słów kluczowych zaznaczonych pogrubieniem zostaną pominięte.

Unikaj zdrobnień, zwrotów marketingowych i nieznanych nazw technicznych. Optymalnym rozwiązaniem dla skutecznego pisania jest używanie krótkich i zwięzłych zdań.

Użyj skanowalnego układu (kategoryzuj zawartość, użyj wielu poziomów nagłówków, elementów wizualnych i list punktowanych, które przerywają przepływ jednolitych bloków tekstu). Pisz za pomocą prostego i obiektywnego języka (daj swoim użytkownikom uzasadniony i obiektywny powód, dla którego powinni korzystać z Twojej usługi lub pozostać na stronie internetowej).

6. Sprawna komunikacja, a psychologia strony internetowej

Aaron Marcus określił  trzy podstawowe zasady związane z tym, które treści są najlepiej postrzegane przez użytkowników. 

• Organizacja –  zapewnia użytkownikowi przejrzystą i spójną strukturę koncepcyjną. Spójność, wartość i relacja powinny być stosowane we wszystkich tekstach. Stwórz plan i realizuj go krok po kroku – wszystko powinno tworzyć kompatybilną całość, bez przypadkowych treści. 
• Oszczędność – Wszystkie elementy powinny być zaprojektowane tak, aby ich znaczenie nie było dwuznaczne.  Wszystko powinno być czytelne i zrozumiałe. Unikaj nadmiaru ozdobników i bloków tekstowych. Zadbaj o przejrzystość i łatwość w nawigacji.  Najważniejsze elementy powinny być łatwo dostrzegalne, wyboldowane.
• Komunikacja– dostosuj stronę do potrzeb użytkownika. Interfejs musi utrzymywać równowagę w czytelności, symbolice, kolorze i strukturze.

7. Testy użyteczności strony

Ta zasada powinna być stosowana w przypadku absolutnie każdego projektu strony internetowej. Testy użyteczności dostarczają istotnych informacji na temat występujących problemów związanych z danym układem.

Tak naprawdę każdy projekt strony trzeba przeanalizować z bardzo konkretnego punktu widzenia (biorąc pod uwagę wymagania użytkowników, ich potrzeby, budżet itp.).

Psychologia strony internetowej kładzie nacisk na kilka elementów między innymi:

• Test użyteczności – poproś o przeklikanie strony przez kilku użytkowników przed jej uruchomieniem. Daje to możliwość szybkiej naprawy czy udoskonalenia witryny bez strat finansowych.
• Projektujesz, testujesz, naprawiasz, a następnie testujesz ponownie. Mogą wystąpić problemy, które nie zostały wykryte podczas pierwszej rundy, ponieważ użytkownicy mogli być zablokowani przez inne wcześniejsze problemy.
• Testów nie powinien wykonywać projektant stron czy deweloper. Po kilku tygodniach pracy na stronie webdesigner wie dokładnie jak jest ona zbudowana i jak się po niej poruszać. Przez co jest ograniczony w odnajdywaniu problemów.

Takie analizy zawsze dają przydatne informacje. Zauważysz problem lub upewnisz się, że witryna jest funkcjonalna, co w obu przypadkach jest użytecznym wglądem w projekt.

Użyteczność, a projekt strony internetowej

Zasada 7 ± 2

Liczba Millera to zasada odwołująca się do zdolności ludzkiego mózgu. Posiadamy znaczne ograniczenia w przetwarzaniu informacji – rzadko kto potrafi całościowo analizować uzyskane dane, zazwyczaj dzielimy je na mniejsze jednostki. Jak wskazuje zasada 7± 2 pamięć krótkoterminowa człowieka jest w stanie zapamiętać około 5-9 rzeczy jednocześnie. Warto stosować to przy projektowaniu menu, które nie powinno zawierać więcej niż 7 elementów.  

Reguła 2-sekundowa

Reguła 2 sekund należy do moich ulubionych. Doskonale wiem z własnego przykładu, że jeżeli muszę czekać więcej niż 2-3 sekundy na otwarcie strony to zwyczajnie z niej wychodzę. Dlatego warto sprawdzić szybkość strony szczególnie na urządzeniach mobilnych, które najczęściej korzystają z 3G. 

Ta zasada dotyczy wszystkich odpowiedzi systemu (przełączanie podstron, czas uruchamiania filmu, załadowania zdjęć). Im krócej użytkownik musi czekać, tym lepsze są jego doświadczenia ze stroną.

80 ⁄ 20 Reguła (zasada Pareto)

Zasada Pareto (znana również jako zasada rzadkości czynnika ) mówi, że ​​80% skutków pochodzi z 20% przyczyn. Jest to podstawowa zasada w nie tylko biznesie („80% sprzedaży pochodzi od 20% klientów”), ale można ją również zastosować do wielu innych aspektów życia w tym do projektowania stron internetowyych. 20% elementów na stronie może dawać 80% konwersji. 

Reguła 3 kliknięć

Przemieszczanie się użytkownika po stronie jest bardzo ważne. Ilość wykonanych czynności w drodze do celu użytkownika powinna być zminimalizowana. Zgodnie z tą zasadą użytkownicy mogą wyjść z witryny jeśli nie będą w stanie znaleźć informacji lub uzyskać dostępu do funkcji w ciągu 3 kliknięć. Ta zasada podkreśla znaczenie jasnej i intuicyjnej nawigacji. W większości sytuacji liczba kliknięć jest nieistotna. Ważne jest, aby odwiedzający zawsze wiedzieli, gdzie się znajdują i dokąd mogą przejść. Nawet 10 kliknięć jest ok jeśli użytkownicy czują, że mają pełną wiedzę na temat działania i funkcjonalności strony.

Odwrócona piramida

Odwrócona piramida ma duże znaczenie szczególnie jeśli chodzi o artykuły. Jest to określony styl pisania, w którym streszczenie artykułu jest przedstawione na początku (najlepiej z podlinkowaniem do konkretnych jego części). Tak jak pisałam wcześniej użytkownik chce mieć wszystko szybko, jasno i sprecyzowanie przedstawione.  Dlatego należy dać im natychmiastową gratyfikację i brief poruszanego tematu. Najlepiej zacząć od konkluzji, po której następują kluczowe punkty, a na koniec drobne szczegóły i podsumowanie.  

Punkty kontrolne użyteczności witryny

• Nie przesadź z użyciem pop-upów. Wyskakujące okienka przerywają sesję przeglądania odwiedzających i wymagają natychmiastowej reakcji zwrotnej. Z tego powodu są częstym powodem wyjścia z witryny. Szanuj swoich użytkowników i ich czas.

• Zwróć uwagę na rozmiar czcionek. Za mała czcionka powoduje, że długie fragmenty tekstu są trudniejsze do czytania, a czytanie krótszych zdań wymaga więcej wysiłku i czasu. Pamiętaj o dostosowaniu rozmiarów do urządzeń mobilnych również jeśli chodzi o linki, przyciski, formularze, pola wyszukiwania i inne elementy na stronie.

• Dobre opisanie linków wewnętrznych i zewnętrznych. Linki muszą być precyzyjne i prowadzić do miejsca, które dokładnie opisują. Należy unikać dwuznaczności i niejasnych komunikatów.

• Nie działające linki od razu usuwaj! Często chodząc po stronach internetowych trafiam na różne błędy i errory – przycisk nie prowadzący do niczego, brak strony błędu 404 i wiele innych.  Zadbaj o to, aby Twoi użytkownicy nie musieli przez to przechodzić.

• Zachowaj umiar w ozdobnikach strony. Jeśli na każdym kroku migają obrazy niezwykle trudno jest skupić się na jednym elemencie czy samej treści. Nie umieszczaj animacji za często i staraj się nie robić tego bezpośrednio w artykułach.

• Dobry kontakt – formularz, numer, chat itp. Kiedy odwiedzający chcą się z Tobą skontaktować, ale nie mogą znaleźć żadnych informacji kontaktowych tracisz zainteresowanie i zaufanie.

• Linki otwierane w nowym oknie. Odwiedzający chcą mieć kontrolę nad wszystkim, co dzieje się w ich przeglądarce. Dlatego warto zadbać, aby linki szczególnie zewnętrzne (prowadzące poza domenę) otwierały się w osobnym oknie. 

HOTJAR

Psychologia strony internetowej może się rozwijać dzięki takim narzędziom jak HotJar. To narzędzie służy do wszechstronnej analizy stron internetowych. Posiada mnóstwo różnych funkcji dzięki czemu możesz dostosować badania dokładnie do tego co chcesz analizować.  

Funkcje HotJar

• Ankiety
• Mapy cieplne
• Lejki konwersji
• Analiza ucieczki
• Nagrywanie użytkowników

Mapy cieplne

Prawdopodobnie posiadasz podstrony lub artykuły, które generują większość ruchu na stronie. Na początek skup się właśnie na nich. Dopracuj, udoskonal, oczyść ze zbędnych ozdobników. Im lepiej przygotujesz strony tym większa będzie konwersja. Dzięki mapom cieplnym możesz określić dokładnie co odwiedzający robią podczas sesji na stronie. Gdzie klikają w linki i jakie wezwania do działania sprawdza się najlepiej. Sprawdzisz, do którego momentu użytkownik przewija witrynę i gdzie rezygnuje.

Dzięki tym wszystkim danym można dostosować witrynę do oczekiwań użytkownika. Pomoże to poprawić komfort i zwiększyć użyteczność witryny, a co oznacza więcej potencjalnych klientów.

Funkcja nagrywania na żywo

Wyobraź sobie, że możesz usiąść obok kogoś kto korzysta właśnie z Twojej strony, Możesz zobaczyć jak się porusza, gdzie wchodzi i gdzie wychodzi. Jest to bardzo wartościowe doświadczenie pomocne w udoskonalaniu strony.

Ta funkcja pokazuje film przedstawiający sposób w jaki użytkownicy ruszają myszką po witrynie. Kiedy ludzie czytają lub nawigują zazwyczaj przesuwają kursor, a pomaga to uzyskać wizualne wskazówki na temat korzystania z witryny. Dzięki tym informacjom możesz zoptymalizować witrynę, aby poprawić współczynniki konwersji.

Ile kosztuje HotJar?

Cena jest jednym z najlepszych cech tego narzędzia. Możesz zacząć korzystać z tego narzędzia zupełnie za darmo. Oczywiście nie wszystkie funkcje będą dostępne i będziesz mieć ograniczonie do 2000 odsłon dziennie.

Kiedy już skorzystasz z funkcji Hotjar i przeanalizujesz wyniki będziesz mógł określić jakie zmiany trzeba wprowadzić.

Tak jak widzisz istnieje wiele elementów wpływających na użyteczność strony, a tym samym na wiele innych czynników (m.in. współczynnik odrzuceń oraz czas sesji). Wszystko to ostatecznie przekłada się na konwersję i sprzedaż. Psychologia strony internetowej i jej dobra implementacja może przyczynić się do większej sprzedaży w Twojej witrynie.